Nội dung chính
Nội dung cuộc gặp gỡ trong bữa cơm trưa giữa bà Trương Mỹ Lan – Chủ tịch Hội đồng Quản trị Tập đoàn Vạn Thịnh Phát – cùng 5 cá nhân, trong đó có ông Võ Tấn Hoàng Văn, cựu Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB), đã trở thành tâm điểm chú ý tại phiên tòa phúc thẩm diễn ra ngày 28/3/2025. Ông Văn khẳng định đây chỉ là một buổi gặp gỡ mang tính xã giao, trong khi cáo trạng nhận định bữa ăn này là “khởi nguồn” của vụ phát hành trái phiếu khống gây hậu quả nghiêm trọng.
Phiên tòa phúc thẩm do Tòa án Nhân dân (TAND) Cấp cao tại TP.HCM tiến hành nhằm xem xét kháng cáo của bà Trương Mỹ Lan (69 tuổi) cùng các đồng phạm trong giai đoạn 2 của vụ án kinh tế lớn nhất từ trước đến nay tại Việt Nam. Các bị cáo bị truy tố về ba tội danh: lừa đảo chiếm đoạt tài sản (hơn 30.000 tỷ đồng), vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới (hơn 106.000 tỷ đồng) và rửa tiền (hơn 445.000 tỷ đồng).
Bản án sơ thẩm và các mức phạt
Tại phiên sơ thẩm năm 2024, TAND TP.HCM đã tuyên phạt bà Trương Mỹ Lan tù chung thân về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, 12 năm tù về tội rửa tiền và 8 năm tù về tội vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới, tổng hợp hình phạt là tù chung thân. Ngoài ra, tòa buộc bà Lan bồi thường hơn 30.000 tỷ đồng cho trên 35.000 bị hại – tương ứng giá trị mỗi trái phiếu doanh nghiệp có mệnh giá 100.000 đồng.
Đối với bị cáo Võ Tấn Hoàng Văn (52 tuổi), trong giai đoạn 1 của vụ án, ông bị tuyên tù chung thân với các tội tham ô tài sản và vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng. Sang giai đoạn 2, ông tiếp tục nhận thêm 12 năm tù về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản và 5 năm tù về tội vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới.
Lập luận tại phiên phúc thẩm
Tại phiên phúc thẩm, ông Văn kháng cáo, cho rằng bản án sơ thẩm quy kết trách nhiệm chưa chính xác. Ông khẳng định chỉ tham gia phát hành trái phiếu tại Công ty An Đông và Công ty Quang Thuận, với giá trị trái phiếu chưa chuyển nhượng khoảng 8.000 tỷ đồng, thay vì 28.000 tỷ đồng như cáo trạng truy tố. Về tội vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới, ông Văn khai rằng SCB chỉ đóng vai trò trung gian tài chính, các giao dịch đều có hồ sơ hợp lệ, và ông không nhận thức được việc ký duyệt các giao dịch này là vi phạm pháp luật.
Ông Văn cũng phủ nhận cáo buộc chịu sự chỉ đạo trực tiếp từ bà Trương Mỹ Lan trong quá trình phát hành trái phiếu. Theo ông, SCB không phải đơn vị phát hành mà chỉ đảm nhận vai trò phân phối, do đó không thể quy kết trách nhiệm hình sự chỉ vì ông tham gia một bữa cơm trưa cùng bà Lan. Ông nói: “Bị cáo Lan hay mời anh em ăn cơm, đó là chuyện bình thường.”
Trong khi đó, bà Trương Mỹ Lan cũng lên tiếng khẳng định bữa cơm trưa với ông Văn và một số bị cáo khác chỉ là cuộc gặp thông thường, không phải buổi họp bàn bạc về phát hành trái phiếu như cáo trạng mô tả. Bà nói: “Buổi ăn trưa rất bình thường, không có buổi cơm nào thong thả mà họp với người nước ngoài. Một tháng ở Việt Nam vài lần, bị cáo không nghĩ ăn cơm lại trở thành câu chuyện để phát hành trái phiếu.”
Hồ sơ vụ án: Bữa cơm trưa và chủ trương phát hành trái phiếu
Theo tài liệu điều tra, bữa cơm trưa diễn ra tại trụ sở Tập đoàn Vạn Thịnh Phát (số 193-203 Trần Hưng Đạo, quận 1, TP.HCM) có sự tham gia của các nhân vật chủ chốt: ông Đinh Văn Thành (Chủ tịch SCB lúc đó), ông Võ Tấn Hoàng Văn (Tổng Giám đốc SCB), ông Nguyễn Phương Hồng (Phó Tổng Giám đốc SCB), ông Nguyễn Tiến Thành (Tổng Giám đốc Công ty Chứng khoán TVSI) và ông Hồ Bửu Phương (Phó Tổng Giám đốc Vạn Thịnh Phát). Cáo trạng cho rằng tại đây, bà Lan đã đưa ra chủ trương sử dụng Công ty An Đông để phát hành trái phiếu, giao các cá nhân liên quan “chủ động nghiên cứu, thực hiện.”
Bà Lan thừa nhận hành vi này vi phạm pháp luật, vì số tiền thu từ trái phiếu không được dùng để đầu tư hay sản xuất mà nhằm xử lý khủng hoảng tài chính của SCB.
Mạng lưới doanh nghiệp và hành vi phạm tội
Theo cơ quan điều tra, nhóm bà Lan đã thành lập hàng loạt công ty “ma” không hoạt động, thuê người đứng tên pháp nhân và ký khống tài liệu để phục vụ các hoạt động tài chính của Vạn Thịnh Phát. Tính đến tháng 10/2022, tập đoàn này sở hữu 1.460 công ty (bao gồm 46 công ty nước ngoài) và gần 1.800 cá nhân đứng tên doanh nghiệp hoặc các khoản vay. Trong đó:
- 656 công ty vay tiền từ SCB, hiện 435 công ty còn dư nợ thuộc nhóm 5 (không có khả năng thu hồi).
- 85 công ty được sử dụng để chuyển tiền ra nước ngoài.
- 63 công ty nhận tiền từ nước ngoài chuyển về.
Từ năm 2018, nhóm bà Lan phát hành 25 gói trái phiếu với tổng trị giá 30.869 tỷ đồng thông qua Công ty Chứng khoán TVSI và nhân viên SCB. Số tiền thu được sau đó bị rút tiền mặt, đưa về nhà riêng của bà Lan hoặc giao cho một số cá nhân tại SCB quản lý. Một phần tiền khác được “rửa” qua các cá nhân đứng tên thuê, ký chứng từ rút tiền rồi chuyển vào các tài khoản chỉ định.
Diễn biến phiên tòa
Phiên tòa phúc thẩm ngày 28/3 tạm nghỉ sau phần xét hỏi và dự kiến tiếp tục vào ngày 3/4 với phần tranh luận. Những diễn biến tiếp theo hứa hẹn sẽ làm sáng tỏ nhiều tình tiết quan trọng trong vụ án gây chấn động dư luận này.
Theo: Báo Dân Việt