Nội dung chính
Sáng 27-3, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì Hội nghị giải quyết vấn đề ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn của Việt Nam. Hội nghị có sự tham dự của lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương, đặc biệt là Hà Nội và TP HCM – hai đô thị lớn đang đối mặt với tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng.
Nhận Diện Nguyên Nhân Gây Ô Nhiễm Không Khí
Theo Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) Lê Công Thành, tình trạng ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn đã diễn ra trong nhiều năm, tập trung chủ yếu ở hai khu vực kinh tế trọng điểm: khu vực phía Bắc (xung quanh vùng thủ đô Hà Nội) và khu vực phía Nam (xung quanh TP HCM).
Nhiều yếu tố góp phần vào tình trạng này. Hoạt động giao thông là một trong những nguyên nhân chính, bao gồm bụi đường, khí thải từ phương tiện cũ, xe tải chạy dầu DO cũ, và xe chở vật liệu xây dựng. Bên cạnh đó, hoạt động sản xuất công nghiệp, đốt rác và phụ phẩm nông nghiệp, cũng như các hoạt động dân sinh khác cũng đóng góp vào ô nhiễm không khí.
Điều kiện địa hình và khí hậu cũng đóng vai trò quan trọng. Hà Nội, với vị trí địa lý đặc biệt và điều kiện thời tiết ít gió, độ ẩm cao, khiến chất ô nhiễm khó khuếch tán, dẫn đến mức độ ô nhiễm không khí cao hơn so với TP HCM.
Bộ TN-MT đề xuất các tỉnh, thành phố tăng cường kiểm soát hoạt động xây dựng, giám sát các công trình, quản lý chặt chẽ hoạt động giao thông, tăng cường giao thông công cộng và vệ sinh đô thị.
Đại diện Sở TN-MT TP Hà Nội và UBND TP HCM đã báo cáo chi tiết về tình hình ô nhiễm không khí tại địa phương, nguyên nhân và giải pháp trước mắt.
Trung tướng Trần Minh Lệ, Cục trưởng Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm môi trường, đề nghị các địa phương khẩn trương đưa vào vận hành và kết nối trực tuyến các trạm quan trắc không khí để giám sát và xử lý kịp thời.
Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh nhấn mạnh cần tập trung xử lý nguồn gây ô nhiễm không khí từ giao thông và xây dựng, bao gồm kiểm định khí thải xe máy, phun rửa xe chở vật liệu, che chắn công trình và thiết lập khu xử lý phế thải xây dựng tập trung.
Hành Động Cấp Bách Và Trách Nhiệm Rõ Ràng
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh sự cấp bách của việc hành động để cải thiện chất lượng không khí và bảo vệ sức khỏe người dân. Các cơ quan, địa phương cần triển khai giải pháp cụ thể, rõ ràng, có trách nhiệm và xây dựng lộ trình cải thiện tình hình trong thời gian sớm nhất.
“Chúng ta cần xây dựng kế hoạch hành động quốc gia để giải quyết tình hình ô nhiễm không khí, xác định mục tiêu từng năm và cả giai đoạn 5 năm. Chính phủ sẽ hỗ trợ tối đa các địa phương trong việc triển khai những biện pháp giảm thiểu ô nhiễm không khí, đồng thời sẽ kiểm tra, giám sát chặt chẽ tiến độ thực hiện các giải pháp đó” – Phó Thủ tướng khẳng định.
Phó Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành khẩn trương xây dựng, ban hành quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật về phát thải không khí cho từng ngành, lĩnh vực. Các tỉnh, thành phố được phép áp dụng tiêu chuẩn phù hợp với tình hình ô nhiễm không khí tại địa phương.
Bộ Xây dựng được giao nghiên cứu, ban hành quy chuẩn, tiêu chuẩn, định mức, đơn giá về xử lý, tái chế phế thải xây dựng và cơ chế, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp xử lý phế thải xây dựng. Đồng thời, cần rà soát điều kiện, cơ sở pháp lý để triển khai kiểm định khí thải xe máy, chế tài xử lý phương tiện không đạt chuẩn, hỗ trợ chủ xe lắp đặt thiết bị giảm khí thải, xử phạt nghiêm vi phạm và quy hoạch trạm rửa xe trước khi vào thành phố.
Bộ TN-MT được giao hoàn thiện chế tài xử phạt hành chính đối với hành vi gây ô nhiễm không khí, nâng cao chế tài xử phạt đối với đơn vị thu gom, xử lý chất thải rắn, chất thải nguy hại không đúng quy định, thậm chí xử lý hình sự nếu cần thiết.
Bộ Công an được yêu cầu tập trung xử lý các vi phạm nghiêm trọng về chất thải rắn, chất thải nguy hại gây ô nhiễm không khí, chỉ đạo công an địa phương phối hợp quản lý trật tự an toàn giao thông, bổ sung thẩm quyền cho lực lượng CSGT, công an cơ sở giám sát, xử lý vi phạm trong lĩnh vực giao thông, xây dựng gây ô nhiễm không khí.
Các địa phương cần có kế hoạch chi tiết chuyển đổi xanh đối với phương tiện cá nhân, khuyến khích giao thông công cộng bằng các công cụ kinh tế và quy hoạch tuyến giao thông phù hợp.
Khuyến Khích Giao Thông Công Cộng Và Xe Điện
Lãnh đạo UBND TP Hải Phòng và TP Đà Nẵng chia sẻ kinh nghiệm kiểm soát ô nhiễm không khí, nhấn mạnh các giải pháp như thiết lập mạng lưới quan trắc, xây dựng danh mục dự án không khuyến khích đầu tư do gây ô nhiễm, đánh giá mức độ gây ô nhiễm của cơ sở sản xuất, thực hiện chuyển đổi xanh đối với phương tiện giao thông và quy hoạch khu vực tập kết phế thải xây dựng.
Kinh nghiệm từ các thành phố lớn trên thế giới như Bắc Kinh cho thấy, tăng cường trồng cây xanh, áp dụng công nghệ giám sát ô nhiễm, khuyến khích giao thông công cộng và xe điện là những giải pháp hiệu quả.
AI Content