Nội dung chính
Trong bối cảnh xung đột Ukraine kéo dài, Mỹ đang tích cực tham gia vào các cuộc đàm phán với cả Nga và Ukraine để tìm kiếm giải pháp hòa bình. Các cuộc thảo luận tập trung vào nhiều vấn đề phức tạp, từ tư cách thành viên NATO của Ukraine đến các biện pháp trừng phạt đối với Nga và kiểm soát lãnh thổ. Bài viết này sẽ đi sâu vào những vấn đề then chốt đang được thảo luận.
Ngày 24-3, tiếp nối cuộc gặp giữa phái đoàn Mỹ và Ukraine, các đại diện của Nga và Mỹ đã tiếp tục đàm phán tại Ả Rập Saudi về triển vọng chấm dứt xung đột Ukraine.
Những cuộc thảo luận này diễn ra khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tăng cường nỗ lực nhằm chấm dứt cuộc xung đột đã kéo dài suốt 3 năm, sau khi ông có cuộc trò chuyện với cả Tổng thống Volodymyr Zelensky của Ukraine và Tổng thống Vladimir Putin của Nga vào tuần trước.
Dưới đây là một số vấn đề quan trọng mà Mỹ đang thảo luận với Nga và Ukraine:
Dừng Tấn Công Cơ Sở Hạ Tầng Năng Lượng
Tuần trước, Nhà Trắng thông báo rằng Tổng thống Putin và Tổng thống Trump đã nhất trí về một “chiến dịch hướng tới hòa bình” bắt đầu bằng việc Nga và Ukraine ngừng tấn công vào cơ sở hạ tầng trong vòng 30 ngày. Tổng thống Zelensky cho biết Ukraine sẽ lập danh sách các cơ sở thuộc diện ngừng bắn, bao gồm cả cơ sở năng lượng, hạ tầng đường sắt và cảng.
Việc ngừng tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng có thể mang lại lợi thế cho Nga, vì nó sẽ ngăn chặn Ukraine tấn công các cơ sở dầu mỏ của Nga.
Cuộc gặp gỡ giữa hai nhà lãnh đạo có thể mở ra những hướng đi mới cho đàm phán.
Nhà Máy Điện Hạt Nhân Zaporizhzhia
Trong cuộc điện đàm với Tổng thống Ukraine, Tổng thống Trump đã gợi ý rằng Washington có thể hỗ trợ Kiev trong việc điều hành hoặc kiểm soát các nhà máy điện hạt nhân và cơ sở hạ tầng năng lượng.
Tổng thống Zelensky cho biết ông đã thảo luận với Tổng thống Trump về nhà máy điện Zaporizhzhia, nhà máy điện lớn nhất châu Âu hiện đang nằm dưới sự kiểm soát của Nga. Ông bày tỏ sẵn lòng thảo luận về sự hiện diện của Mỹ trong việc hiện đại hóa cơ sở này nếu nhà máy được trao trả cho Ukraine.
Việc giành lại Zaporizhzhia sẽ mang lại lợi ích lâu dài cho Ukraine, vì nhà máy này từng cung cấp 20% sản lượng điện cho nước này trước khi xung đột nổ ra. Tuy nhiên, Tổng thống Zelensky cảnh báo rằng sẽ mất hơn 2 năm để đưa nhà máy hoạt động trở lại do nhiều thách thức kỹ thuật.
Vận Chuyển Hàng Hóa Ở Biển Đen
Điện Kremlin cho biết Tổng thống Putin đã phản hồi một cách xây dựng đối với sáng kiến của Tổng thống Trump về việc bảo vệ tuyến vận chuyển trên Biển Đen.
Trước đây, Thổ Nhĩ Kỳ và Liên Hợp Quốc đã làm trung gian cho Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen, một thỏa thuận được ký kết vào tháng 7 năm 2022 cho phép xuất khẩu an toàn gần 33 triệu tấn ngũ cốc của Ukraine qua Biển Đen. Tuy nhiên, Nga đã rút khỏi thỏa thuận này sau một năm, phàn nàn rằng hoạt động xuất khẩu thực phẩm và phân bón của họ gặp phải những trở ngại nghiêm trọng.
Mặc dù có những rủi ro liên quan đến xung đột, cả Nga và Ukraine vẫn tiếp tục vận chuyển ngũ cốc đến các thị trường toàn cầu mà không gặp phải vấn đề lớn nào.
Trao Đổi Tù Nhân
Nga và Ukraine đã trao đổi tổng cộng 175 tù nhân chiến tranh. Ngoài ra, Nga đã trao trả thêm 22 tù nhân Ukraine bị thương nặng như một “cử chỉ thiện chí”.
Tư Cách Thành Viên NATO Của Ukraine
Điện Kremlin luôn yêu cầu Ukraine chính thức từ bỏ tham vọng gia nhập NATO. Ngược lại, Ukraine nhấn mạnh rằng việc gia nhập NATO là một mục tiêu được ghi trong Hiến pháp và tư cách thành viên trong khối quân sự này sẽ là hình thức đảm bảo an ninh cao nhất mà họ có thể nhận được trong một thỏa thuận hòa bình.
Hợp tác kinh tế có thể là một phần trong giải pháp cho cuộc xung đột.
Vào tháng 2, ông John Coale, Phó đặc phái viên Mỹ về Ukraine, cho biết khả năng Ukraine gia nhập NATO hoặc quay trở lại biên giới trước năm 2014 không bị loại trừ.
Tuy nhiên, Tổng thống Mỹ cho rằng Nga sẽ không đồng ý cho Ukraine gia nhập NATO. Ông cáo buộc người tiền nhiệm Joe Biden đã thúc đẩy ý tưởng này, mặc dù cựu Tổng thống George Bush, một thành viên của Đảng Cộng hòa, mới là người đầu tiên ủng hộ ý tưởng này vào năm 2008.
An Ninh Hậu Xung Đột
Ngoài tư cách thành viên NATO, Ukraine đang tìm kiếm các phương thức đảm bảo an ninh lâu dài khác. Kiev và các đồng minh châu Âu cho rằng chìa khóa nằm ở một quân đội Ukraine hùng mạnh, trong khi Moscow khẳng định rằng điều kiện của một thỏa thuận hòa bình là giảm quy mô quân đội Ukraine.
Anh và Pháp đang theo đuổi kế hoạch thành lập một lực lượng răn đe bao gồm quân đội, tàu và máy bay nước ngoài đóng tại hoặc xung quanh Ukraine sau khi một thỏa thuận hòa bình được ký kết. Tuy nhiên, một số quan chức Nga không chấp nhận ý tưởng này.
Các Biện Pháp Trừng Phạt và Bầu Cử
Các lệnh trừng phạt có thể được sử dụng như một công cụ để đạt được hòa bình.
Điện Kremlin mong muốn phương Tây nới lỏng các biện pháp trừng phạt đối với Nga và tổ chức bầu cử tổng thống tại Ukraine. Do thiết quân luật, Kiev đã không tổ chức bầu cử kể từ năm 2019, và họ khẳng định rằng Moscow không có quyền quyết định vấn đề này.
Trong khi đó, Mỹ, dưới thời chính quyền Tổng thống Biden, đã dẫn đầu các nỗ lực trừng phạt Nga. Ngược lại, theo nhiều nguồn tin, chính quyền Tổng thống Donald Trump đang nghiên cứu các cách nới lỏng các lệnh trừng phạt nếu Moscow đồng ý chấm dứt xung đột.
Lãnh Thổ
Nga muốn kiểm soát toàn bộ bốn khu vực miền Đông Ukraine – Luhansk, Donetsk, Zaporizhzhia và Kherson – cũng như bán đảo Crimea mà họ đã đơn phương sáp nhập vào năm 2014.
Ukraine thừa nhận rằng họ có thể không thể giành lại một số lãnh thổ bằng vũ lực và sẽ tìm kiếm một con đường ngoại giao lâu dài, đồng thời khẳng định sẽ không bao giờ công nhận chủ quyền của Nga đối với lãnh thổ Ukraine.
Tài Nguyên Thiên Nhiên Của Ukraine
Kiev và Washington đã thảo luận về một thỏa thuận trong đó Mỹ sẽ nhận được lợi nhuận tài chính từ việc khai thác tài nguyên thiên nhiên của Ukraine, đặc biệt là đất hiếm.
Ngoài ra, Ukraine có công suất lưu trữ khí đốt ngầm lớn thứ ba trên thế giới. Nước này có thể nhập khẩu khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) từ Mỹ, lưu trữ nó, và sau đó vận chuyển đến châu Âu, nơi đang tìm kiếm các giải pháp thay thế cho khí đốt tự nhiên của Nga.
AI Content