Gia tộc Minh Tơ không chỉ là một gia đình nghệ thuật mà còn là biểu tượng sống động về dòng chảy của nghệ thuật cải lương hơn 100 năm. Trong đó, tuồng cổ dựa theo sử Việt đang được tiếp lửa và lan tỏa không ngừng.
Thế Hệ Kế Thừa Trong Nghệ Thuật Cải Lương
Những năm 1957-1958, nghệ sĩ Minh Tơ đã mở lò đào tạo con em trong dòng họ và cả người ngoài để chuẩn bị lực lượng kế thừa. Từ mô hình đoàn hát thiếu nhi mang tên Đoàn Đồng ấu Minh Tơ trước đây, NSƯT Bạch Long sau này đã thành lập Đoàn Đồng ấu Bạch Long.
Một thế hệ diễn viên trẻ đã hình thành và tạo dấu ấn đẹp, như: NSND Quế Trân, NSƯT Tú Sương, NSƯT Trinh Trinh, nghệ sĩ Chinh Nhân, Bình Tinh, Lê Thanh Thảo, Ngọc Nga… Họ đều là con cháu của các nghệ sĩ nổi tiếng: Thanh Tòng, Trường Sơn – Thanh Loan, Hữu Cảnh – Xuân Yến, Đức Lợi – Bạch Mai…
Cố NSND Thanh Tòng – người thuộc thế hệ thứ 4 của gia tộc Minh Tơ
Chuyển Mình Theo Dòng Chảy Nghệ Thuật
Trong công trình nghiên cứu khoa học “Từ hát bội đến cải lương tuồng cổ”, NSND Thanh Tòng viết: “Nghệ thuật đứng yên một chỗ là nghệ thuật chết. Chính sự tác động của xã hội, những phản hồi tích cực từ công chúng qua một thị phần biểu diễn mới là truyền hình, gia tộc chúng tôi đã tiếp thu, chuyển mình, thay đổi để tồn tại.”
Từ cuối năm 1975 đến 1979, Đoàn Cải lương Tuồng cổ Minh Tơ có hình thức tổ chức là đơn vị tập thể, ban lãnh đạo đoàn do Sở Văn hóa – Thông tin TP HCM chỉ định. NSND Thanh Tòng giữ vai trò chỉ đạo nghệ thuật. Cùng với nhiều tác giả và đạo diễn khác, NSND Thanh Tòng đã góp phần chỉnh lý, chuyển thể, dàn dựng những vở có nội dung dựa theo lịch sử Việt.
Bảo Tồn và Phát Triển Di Sản
Khi phối hợp với Sân khấu Cải lương Mới Đại Việt của ông bầu Hoàng Song Việt thực hiện vở “Câu thơ yên ngựa”, NSND Quế Trân mong muốn sẽ tái dựng những tác phẩm kinh điển của cha mình – NSND Thanh Tòng, nhằm góp phần thúc đẩy sự sáng tạo của thế hệ diễn viên trẻ.
NSND Trần Minh Ngọc cho rằng trong bộ ba nghệ thuật truyền thống tiêu biểu là tuồng (hát bội), chèo và cải lương thì gia tộc Minh Tơ đã tham gia 2 loại hình: hát bội và cải lương. “Họ không chỉ tham gia biểu diễn hay xem nó như một nghề để mưu sinh mà còn tâm huyết bảo vệ và phát triển di sản quý giá của tổ tiên để lại.”
NSƯT – đạo diễn Hoa Hạ, người dàn dựng phiên bản mới “Câu thơ yên ngựa”, nhận định: “Trong bối cảnh một số giá trị truyền thống có nguy cơ bị lãng quên thì sự hiện diện bền bỉ và sáng tạo của gia tộc Minh Tơ là rất đáng trân trọng.”