Ẩm thực Việt Nam được biết đến với sự đa dạng và phong phú của các món ăn, từ những món nổi tiếng như phở, bánh mì, bún chả đến những món ăn độc đáo và ít người biết đến. Bên cạnh những món ăn ngon và phổ biến, nền ẩm thực của nước ta cũng có những món ăn khiến người nước ngoài phải e dè và không dám thử. Một trong số đó là những món ăn làm từ trứng, đặc biệt là trứng vịt lộn, trứng vịt dữa và trứng bắc thảo.
Trứng vịt lộn đã nổi tiếng trên thế giới không chỉ bởi độ bổ dưỡng mà còn vì hình thức có phần “rùng mình”. Nhiều tờ báo nước ngoài từng gọi đây là một trong những món ăn “đáng sợ nhất hành tinh”. Tuy nhiên, ít ai biết rằng, trứng vịt lộn vẫn chưa phải là tất cả. Việt Nam còn có ít nhất 2 món trứng khác thậm chí còn khiến du khách hoang mang hơn cả bởi mùi vị và nguồn gốc đặc biệt của chúng.
Trứng vịt dữa, hay còn gọi là trứng vữa, là món ăn dân dã nhưng lại khá kén người ăn ở miền Nam Việt Nam. Trứng này được lấy ra khi con vịt trong trứng chưa kịp thành hình hoàn chỉnh, tức là đã ấp một thời gian nhưng chưa đủ để thành trứng lộn. Phần lòng trắng và lòng đỏ trong trứng vữa không còn phân định rõ ràng, hoà quyện tạo nên kết cấu sền sệt, dẻo dẻo, kèm theo mùi hương béo ngậy đặc trưng. Khi ăn, người Việt thường chấm với muối tiêu chanh, muối ớt xanh hoặc nước mắm pha loãng, thêm chút rau răm, rau thơm để át mùi và tăng hương vị.
Thế nhưng, với người nước ngoài, chỉ cần nhìn qua là đủ “chùn bước”. Một phần vì hình thức hơi khác thường, phần khác do mùi khá nồng nếu không quen. Đặc biệt, khi nghe đến việc đây là trứng sắp hỏng, nhiều người đã không giấu được sự e dè. Quả thực, để có thể thưởng thức được món ăn này, người ăn cần phải có sự can đảm và dám thử những điều mới mẻ.
Trứng bắc thảo, có nguồn gốc từ Trung Quốc nhưng khá phổ biến trong ẩm thực Việt, cũng khiến không ít thực khách phải ngần ngại. Trứng (vịt, gà hoặc cút) được ngâm trong hỗn hợp gồm nước trà, tro, muối, vôi và đất sét trong nhiều tuần hoặc vài tháng. Kết quả là một quả trứng với phần lòng trắng hóa thành thạch trong suốt màu nâu đen, còn lòng đỏ trở nên sánh đặc, ngả xanh xám hoặc đen, có mùi khai đặc trưng.
Ở Việt Nam, trứng bắc thảo thường ăn kèm cháo trắng, cháo đậu xanh, hoặc làm topping trong súp cua. Người quen thì khen ngon, còn người chưa từng thử thì… rất dễ bỏ cuộc sau cú ngửi đầu tiên. Mùi hương đặc trưng của trứng bắc thảo quả thực là một rào cản đối với nhiều người, đặc biệt là du khách nước ngoài.
Dù bị gán mác “đáng sợ” với người nước ngoài, nhưng với người Việt, những món trứng kể trên lại là một phần quen thuộc trong ký ức ẩm thực, gắn liền với tuổi thơ, với hàng rong hay bữa ăn gia đình giản dị. Có lẽ, đó cũng là điều đặc biệt của ẩm thực: cái “lạ” với người này lại là điều “thân quen” với người khác. Và nếu đủ dũng cảm vượt qua ấn tượng ban đầu, có khi du khách sẽ tìm thấy một thế giới hương vị hoàn toàn mới – đậm đà, khó quên.
Như vậy, để có thể khám phá được hết sự đa dạng và phong phú của ẩm thực Việt Nam, du khách cần phải có một tinh thần phiêu lưu và dám thử những điều mới mẻ. Chỉ khi vượt qua được rào cản ban đầu, du khách mới có thể khám phá được hết sự tuyệt vời của các món ăn độc đáo như trứng vịt dữa, trứng bắc thảo và trứng vịt lộn.