Hiện tượng chảy máu chất xám đang trở thành một vấn đề đáng quan ngại tại Mỹ khi hàng trăm nhà khoa học và lao động trình độ cao đang cân nhắc rời bỏ quê hương do lo ngại về các chính sách mới. Nhà sử học Brian Sandberg là một trong số những cá nhân đang xem xét việc rời Mỹ, ông đã nộp đơn vào chương trình ‘tị nạn khoa học’ của Đại học Aix-Marseille (Pháp) cùng gần 300 nhà nghiên cứu khác.
Ông Sandberg cho biết rằng toàn bộ hệ thống nghiên cứu và giáo dục đại học ở Mỹ đang bị lung lay. Sự bất an này bắt nguồn từ việc Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh (HHS) sa thải 10.000 nhân viên, trong đó có các nhà khoa học từ Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) và Viện Ung thư Quốc gia, cùng với việc cắt giảm ngân sách nghiên cứu.
Một khảo sát gần đây của tạp chí Nature cho thấy hơn 75% trong số 1.600 nhà khoa học Mỹ đang cân nhắc rời đất nước do các chính sách mới. Các nhà khoa học Mỹ đang tìm kiếm môi trường làm việc tự do và ổn định ở nước ngoài, đặc biệt là ở Pháp. Đại học Aix-Marseille (Pháp) đã nhận được hàng trăm hồ sơ từ các viện nghiên cứu danh tiếng như Johns Hopkins, NASA, và các đại học lớn như Columbia, Yale và Stanford.
Chủ tịch Đại học Aix-Marseille, ông Éric Berton, cho biết đây là một khoảnh khắc lịch sử, khi các nhà khoa học Mỹ tìm đến Pháp để có không gian tự do nghiên cứu. Nhiều ứng viên Mỹ yêu cầu giấu tên vì lo ngại bị trả đũa. Các nhà khoa học mô tả một môi trường làm việc đầy bất ổn, khi chính phủ cắt tài trợ và kiểm duyệt nội dung.
Một số nhà khoa học khác cũng chia sẻ về khó khăn khi phải từ bỏ sự nghiệp và gia đình để tìm kiếm cơ hội mới. James, một nhà nghiên cứu khí hậu, cùng vợ đều có tên trong danh sách rút gọn. Ông đối mặt với nguy cơ phải từ bỏ sự nghiệp hàng chục năm ở Mỹ. ‘Tôi biết ơn vì có cơ hội này, nhưng cũng rất buồn vì tôi lại cần đến nó’, ông chia sẻ.
Đại học Aix-Marseille không phải là tổ chức duy nhất đang tiếp đón các nhà khoa học Mỹ. Một số trường đại học và viện nghiên cứu khác ở Pháp cũng đang triển khai các chương trình tương tự để hỗ trợ các nhà khoa học đang tìm kiếm môi trường làm việc mới. Hy vọng rằng những nỗ lực này sẽ giúp giảm thiểu tình trạng chảy máu chất xám và tạo cơ hội cho các nhà khoa học tiếp tục đóng góp cho lĩnh vực nghiên cứu.
Chương trình ‘tị nạn khoa học’ của Đại học Aix-Marseille không chỉ mang lại cơ hội cho các nhà khoa học Mỹ mà còn thể hiện sự hỗ trợ và chào đón của Pháp đối với các chuyên gia trình độ cao. Điều này có thể giúp Pháp trở thành điểm đến lý tưởng cho những người đang tìm kiếm môi trường làm việc tự do và ổn định.
Trước tình hình này, các nhà khoa học và các tổ chức giáo dục đang hy vọng rằng chính phủ Mỹ sẽ xem xét lại các chính sách và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho cộng đồng nghiên cứu. Tuy nhiên, cho đến nay, việc tìm kiếm cơ hội mới ở nước ngoài vẫn là một giải pháp khả thi cho nhiều nhà khoa học Mỹ.