Tổng thống Mỹ Donald Trump đã công bố quyết định rút Mỹ khỏi Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc (UNESCO) vào ngày 22-6, dự kiến có hiệu lực từ ngày 31-12-2026. Lý do chính cho quyết định này được ông Trump đưa ra là UNESCO theo đuổi các giá trị không phù hợp với chính sách “nước Mỹ trước tiên” mà ông đang chủ trương.
Đây không phải là lần đầu tiên Mỹ thực hiện động thái rút khỏi UNESCO. Trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump, nước này cũng đã rút khỏi tổ chức này, nhưng quyết định đó đã bị đảo ngược dưới thời Tổng thống Joe Biden. Tuy nhiên, ông Trump đã quay lại quyết định cũ, với tuyên bố rút Mỹ khỏi UNESCO lần thứ hai.
Phát ngôn viên Nhà Trắng Anna Kelly giải thích rằng ông Trump quyết định rút khỏi UNESCO vì tổ chức này được cho là ủng hộ các giá trị văn hóa và xã hội mang tính chia rẽ. Những giá trị này được cho là không phù hợp với chính sách hợp lý mà người dân Mỹ đã lựa chọn. Bộ Ngoại giao Mỹ cũng đưa ra quan điểm rằng việc Mỹ ở lại UNESCO không phục vụ lợi ích quốc gia, vì cơ quan này được cho là thúc đẩy chủ nghĩa toàn cầu và chương trình nghị sự mang màu sắc ý thức hệ trái ngược với chính sách đối ngoại ưu tiên nước Mỹ.
Tổng Giám đốc UNESCO Audrey Azoulay bày tỏ sự lấy làm tiếc sâu sắc về quyết định của ông Trump. Tuy nhiên, bà Azoulay cũng cho biết rằng quyết định này đã được lường trước và UNESCO đã chuẩn bị sẵn sàng cho tình huống này. Hiện tại, Mỹ chỉ đóng góp khoảng 8% ngân sách của UNESCO, và tổ chức này đã đa dạng hóa nguồn tài trợ. Dù vậy, UNESCO cho biết việc Mỹ rút khỏi tổ chức này sẽ ảnh hưởng nhất định đến một số chương trình do Washington tài trợ.
Không chỉ có phản ứng từ Mỹ, các lãnh đạo khác trên thế giới cũng lên tiếng về quyết định này. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron viết trên mạng xã hội X rằng: “Chúng tôi kiên định ủng hộ UNESCO, người bảo vệ phổ quát của khoa học, đại dương, giáo dục, văn hóa và di sản thế giới”. Ông Macron cũng nhấn mạnh rằng việc Mỹ rút lui sẽ không làm suy giảm cam kết của Pháp đối với những người đang đấu tranh vì các giá trị này.