Các cuộc đàm phán gián tiếp giữa Nga và Ukraine, dưới sự trung gian của Mỹ, dự kiến diễn ra tại Ả Rập Saudi. Mục tiêu chính là thảo luận về lệnh ngừng bắn và các vấn đề liên quan đến an ninh năng lượng và vận chuyển trên biển Đen.
Theo kế hoạch, các phái đoàn Nga và Ukraine sẽ không gặp mặt trực tiếp mà sẽ đàm phán thông qua các quan chức Mỹ di chuyển giữa các phòng. Hình thức này được ví như “ngoại giao con thoi trong một khách sạn”.
Ông Keith Kellogg, đặc phái viên của Tổng thống Mỹ, cho biết các cuộc đàm phán tập trung vào việc thực thi lệnh ngừng bắn, đặc biệt liên quan đến năng lượng và bảo đảm an toàn vận chuyển ở biển Đen. Phái đoàn Mỹ sẽ bao gồm các nhân viên của ông, cùng với các nhóm thuộc Cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng Mike Waltz và ông Michael Anton, Giám đốc Hoạch định chính sách của Bộ Ngoại giao.
Về phía Nga, Trợ lý Tổng thống Yuri Ushakov cho biết phái đoàn nước này do Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại của Hội đồng Liên bang Grigory Karasin và Cố vấn Giám đốc Cơ quan An ninh Liên bang Sergei Beseda dẫn đầu. Ông Karasin bày tỏ hy vọng về “một số tiến triển” trong các cuộc đàm phán, dù không nêu cụ thể vấn đề nào.
Thái tử Ả Rập Saudi tiếp Ngoại trưởng Mỹ, thể hiện vai trò trung gian hòa giải của Ả Rập Saudi.
Phái đoàn Ukraine được cho là do Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov và Phó chánh Văn phòng Tổng thống Pavlo Palisa dẫn đầu, những người đã tham gia các cuộc đàm phán trước đó tại Jeddah. Ukraine khẳng định sẽ không có liên lạc trực tiếp nào với Nga tại Riyadh, nhưng hy vọng đạt được thỏa thuận về ngừng tấn công vào cơ sở năng lượng, cơ sở hạ tầng và trên biển.
Nỗ lực “Ngoại giao con thoi” của Mỹ
Giới chức Mỹ đã nhiều lần đề cập đến việc sử dụng “ngoại giao con thoi” để tạo điều kiện cho đối thoại giữa Nga và Ukraine, với hy vọng chấm dứt xung đột. Cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng Mike Waltz thừa nhận những khó khăn của phương pháp này, nhưng khẳng định Washington đang nỗ lực ở mọi cấp độ để thúc đẩy hai bên tiến tới ngừng bắn.
Các quan chức Nga và Ukraine đã gặp đại diện Mỹ tại Ả Rập Saudi kể từ khi ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng, mặc dù các cuộc đàm phán diễn ra vào những ngày và địa điểm khác nhau. Đặc phái viên Mỹ về Trung Đông Steve Witkoff nhận định thách thức lớn nhất là tình trạng các vùng lãnh thổ đã sáp nhập vào Nga, và những vấn đề hiến pháp liên quan đến việc Ukraine có thể nhượng bộ lãnh thổ đã trở thành “vấn đề nhức nhối” trong đàm phán.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết Mỹ đã nêu vấn đề này tại cuộc gặp hôm 11-3, và bày tỏ hy vọng nó có thể được giải quyết trong các cuộc đàm phán hòa bình sau này, thay vì trong các thảo luận về lệnh ngừng bắn ban đầu.
Tuyên bố cứng rắn về Nhà máy điện hạt nhân Zaporozhye (ZNPP)
Giám đốc Nhà máy điện hạt nhân Zaporozhye (ZNPP) Yury Chernichyuk khẳng định ZNPP thuộc về Nga và sẽ tiếp tục được vận hành theo luật pháp nước này. Ông bác bỏ khả năng Mỹ và Ukraine kiểm soát nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu này.
Ông Chernichyuk nhấn mạnh: “Không ai được quyền kiểm soát nhà máy của chúng tôi, bất kể họ muốn thế nào”.
ZNPP nằm dưới sự kiểm soát của Nga kể từ tháng 3-2022. Từ giữa năm 2023, phần lớn hoạt động của ZNPP đã bị ngưng do lo ngại về an toàn. Nga và Ukraine cáo buộc lẫn nhau gây ra các vụ tấn công đe dọa đến an toàn của cơ sở này. Một nhóm giám sát của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) đã được triển khai đến ZNPP vào tháng 9-2022 và hiện vẫn có mặt tại đó.
Tổng thống Zelensky từng tuyên bố ZNPP không thể tồn tại nếu không có sự kiểm soát của Ukraine, và Kiev cần “tiền và chuyên gia” để khôi phục hoạt động của nhà máy. ZNPP hiện do một công ty thuộc Tập đoàn Năng lượng hạt nhân quốc gia Nga Rosatom kiểm soát, và họ có kế hoạch đưa nhà máy trở lại hoạt động ngay khi an ninh được bảo đảm.
Cao Lực
AI Content
“`