Nội dung chính
TP HCM – Ngày 3/12, Tòa án Nhân dân (TAND) Cấp cao tại TP HCM đã khép lại phiên phúc thẩm kéo dài gần một tháng, giữ nguyên án tử hình đối với bà Trương Mỹ Lan – Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, nhân vật trung tâm trong vụ án thao túng Ngân hàng SCB gây thiệt hại hàng nghìn tỷ đồng. Hội đồng xét xử (HĐXX) khẳng định không có cơ sở giảm nhẹ án tử, nhưng nhấn mạnh nếu bà Lan khắc phục 3/4 hậu quả sau khi bản án có hiệu lực, hình phạt có thể được xem xét chuyển sang tù chung thân.
Bản án có hiệu lực: Không khoan nhượng với sai phạm
Sau quá trình xét xử căng thẳng và tranh tụng công khai, HĐXX công bố bản án phúc thẩm – có hiệu lực ngay lập tức – đối với kháng cáo xin giảm án tử hình của bà Trương Mỹ Lan cùng 47 bị cáo khác. Tòa nhận định các bị cáo đã thừa nhận toàn bộ hành vi phạm tội, với lời khai nhất quán và phù hợp chứng cứ trong hồ sơ. Bà Lan bị xác định là “kiến trúc sư” đứng sau một hệ thống công ty ma, trong đó Vạn Thịnh Phát đóng vai trò hạt nhân, thao túng SCB để phục vụ lợi ích cá nhân.
Theo hồ sơ vụ án, từ năm 2011, bà Lan sử dụng người thân tín đứng tên sở hữu cổ phần lớn tại ba ngân hàng TMCP Sài Gòn, Việt Nam Tín Nghĩa và Đệ Nhất. Khi ba ngân hàng này suy yếu và hợp nhất thành SCB, bà tiếp tục kiểm soát hơn 91% cổ phần SCB – vi phạm nghiêm trọng Luật Các tổ chức tín dụng – qua đó nắm quyền chi phối tuyệt đối.
SCB: Công cụ rút ruột nghìn tỷ
Dưới bàn tay điều hành của bà Lan, SCB trở thành “cỗ máy in tiền” cho Vạn Thịnh Phát. Bà chỉ đạo lập hàng loạt hồ sơ vay khống, giải ngân hàng nghìn tỷ đồng để đầu tư vào các dự án bất động sản. Dù không giữ chức danh tại SCB, bà Lan vẫn là người ra quyết định cuối cùng, dẫn đến cáo buộc tham ô tài sản – điều mà luật sư bào chữa phản đối nhưng bị HĐXX bác bỏ với lập luận “đầy đủ căn cứ pháp lý”.
Chưa dừng lại, để che giấu tình trạng tài chính thảm khốc của SCB và tránh bị kiểm soát đặc biệt, bà Lan chỉ đạo cấp dưới đưa hối lộ hàng triệu USD cho đoàn thanh tra. Nổi bật là việc Võ Tấn Hoàng Văn – cựu Tổng Giám đốc SCB – 4 lần chuyển 5,2 triệu USD cho bà Đỗ Thị Nhàn, nguyên Cục trưởng Thanh tra, Giám sát Ngân hàng Nhà nước, cùng nhiều khoản tiền và quà giá trị khác nhằm bưng bít sai phạm.
Hậu quả khổng lồ, phán quyết cứng rắn
HĐXX đánh giá hành vi của bà Lan “đặc biệt nghiêm trọng”, phạm cùng lúc ba tội: Tham ô tài sản, Vi phạm quy định về cho vay, và Đưa hối lộ. Những sai phạm này không chỉ gây thiệt hại kinh tế khủng khiếp mà còn làm xáo trộn hệ thống ngân hàng, khiến dư luận hoang mang và niềm tin vào cơ quan quản lý lao dốc. Tòa sơ thẩm trước đó tuyên phạt bà Lan tử hình cho tội tham ô, 20 năm tù cho hai tội còn lại. Tổng hợp hình phạt là tử hình.
Tại phiên phúc thẩm, bà Lan trình bày nỗ lực khắc phục hậu quả với hơn 600 mã tài sản đã định giá, 440 mã chưa định giá và 658 mã tài sản gia đình, bao gồm dự án 6A Trung Sơn (Bình Chánh). Tuy nhiên, HĐXX kết luận chưa đủ cơ sở xác định bà đã khắc phục 3/4 thiệt hại. Dù ghi nhận thái độ ăn năn và một số tình tiết giảm nhẹ, tòa chỉ giảm án từ 20 năm xuống 16 năm tù cho tội vi phạm quy định về cho vay, giữ nguyên án tử hình cho tội tham ô và 20 năm tù cho tội đưa hối lộ.
Hệ lụy dân sự và số phận đồng phạm
Về trách nhiệm dân sự, bà Lan bị buộc bồi thường hơn 673.000 tỷ đồng – dư nợ các khoản vay khống tính đến ngày khởi tố. Toàn bộ tài sản liên quan tiếp tục bị phong tỏa để đảm bảo thi hành án. Kháng cáo xin miễn hơn 600 tỷ đồng án phí của bà也被 bác.
Các bị cáo khác cũng không thoát án nặng. Bà Đỗ Thị Nhàn giữ nguyên mức tù chung thân. Ba cựu lãnh đạo SCB – Đinh Văn Thành, Bùi Anh Dũng, Võ Tấn Hoàng Văn – tiếp tục chịu án tù chung thân. Một số bị cáo như Chu Lập Cơ, Trương Huệ Vân được giảm 1-2 năm tù nhờ tình tiết giảm nhẹ.
Bài học đắt giá từ đại án
Bản án dành cho bà Trương Mỹ Lan đánh dấu đỉnh điểm của một trong những vụ án kinh tế nghiêm trọng nhất Việt Nam, phơi bày lỗ hổng trong quản lý tài chính và sự tha hóa của một bộ phận cán bộ. Vụ án không chỉ là hồi chuông cảnh báo mà còn đặt ra thách thức lớn cho việc khôi phục niềm tin vào hệ thống ngân hàng và pháp luật. Dư luận đang chờ xem liệu bà Lan có thể tận dụng cơ hội khắc phục hậu quả để thay đổi số phận hay không.
Theo: Vnexpress