Từ ngày 1.1.2026, việc tính tiền đền bù khi Nhà nước thu hồi đất có thể sẽ trải qua những biến động đáng kể. Lý do là bởi Luật Đất đai 2024 và Nghị định 151/2025/NĐ-CP quy định rằng UBND cấp tỉnh sẽ xây dựng và quyết định bảng giá đất mới, lần đầu tiên sẽ được công bố và áp dụng từ ngày 1.1.2026. Đặc biệt, hằng năm, UBND tỉnh sẽ có trách nhiệm quyết định điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung bảng giá đất để công bố và áp dụng từ ngày 1.1 của năm tiếp theo.
Theo đó, giá đất trong bảng giá đất sẽ được xây dựng theo khu vực, vị trí và được UBND tỉnh công bố và áp dụng từ ngày 1.1.2026. Quá trình điều chỉnh bảng giá đất sẽ hướng tới tiệm cận với giá đất thị trường, mà giá đền bù đất sẽ được tính theo giá đất cụ thể.
Tiền đền bù khi thu hồi đất sẽ được tính dựa trên giá đất cụ thể. Theo quy định tại khoản 3 Điều 159 Luật Đất đai 2024, giá đất cụ thể được xác định bằng phương pháp hệ số điều chỉnh giá đất được tính như sau: Giá đất của thửa đất cần định giá (1m2) = giá đất trong bảng giá đất của thửa đất cần định giá x hệ số điều chỉnh giá đất.
Các yếu tố ảnh hưởng đến giá đất được quy định tại Điều 8 Nghị định 71/2024/NĐ-CP bao gồm vị trí, địa điểm của thửa đất, khu đất; điều kiện về giao thông, cấp thoát nước, cấp điện; diện tích, kích thước, hình thể của thửa đất, khu đất; các yếu tố liên quan đến quy hoạch xây dựng; hiện trạng môi trường, an ninh; thời hạn sử dụng đất và các yếu tố khác ảnh hưởng đến giá đất phù hợp với điều kiện thực tế, truyền thống văn hóa, phong tục tập quán của địa phương.
Do đó, từ ngày 1.1.2026, với việc áp dụng bảng giá đất mới tiệm cận với giá thị trường, giá đền bù đất có thể sẽ cao hơn so với hiện nay. Điều này phù hợp với mục tiêu của Luật Đất đai 2024 và các nghị định liên quan, nhằm đảm bảo quyền lợi cho người dân bị thu hồi đất và tạo ra sự minh bạch, công bằng trong quá trình thu hồi đất và bồi thường.
Tại công văn 1088/BTNMT-TCQLĐĐ ngày 24.4.2024 của Bộ Tài nguyên và Môi trường gửi Thủ tướng Chính phủ về việc báo cáo tình hình xây dựng, ban hành bảng giá đất theo Luật Đất đai (sửa đổi), Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Minh Kha cho biết, Luật Đất đai (sửa đổi) có nhiều quy định mới về bảng giá đất. Theo đó, bảng giá đất được sử dụng để xác định giá đất cụ thể.
Nghị định 151 sẽ quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai và có hiệu lực thi hành từ ngày 1.1.2026. Luật Đất đai (sửa đổi) quy định UBND cấp tỉnh có thẩm quyền quyết định bảng giá đất. Sở Tài nguyên và Môi trường được giao giúp UBND cấp tỉnh xây dựng, điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung bảng giá đất.
Do vậy, tới đây khi Luật Đất đai (sửa đổi) và Nghị định 151 có hiệu lực, giá đất tính tiền thuê đất, tiền đền bù khi thu hồi đất có thể sẽ cao hơn hiện nay.