Theo ông Trần Tiến Thành, năm nay cấu trúc đề thi môn Ngữ văn trong kỳ thi tuyển sinh lớp 10 không thay đổi so với các năm học trước. Cụ thể, thời gian làm bài: 120 phút. Cấu trúc đề thi có 3 phần: phần đọc hiểu (3 điểm), nghị luận xã hội (3 điểm) và nghị luận văn học (4 điểm).
Để học hiệu quả môn Ngữ văn, theo ông Trần Tiến Thành, học sinh cần chú ý các vấn đề như sau:
Ở câu đọc hiểu văn bản: Rèn luyện kỹ năng đọc hiểu bằng cách lựa chọn các văn bản thông tin, nghị luận, khoa học… có nội dung phù hợp với lứa tuổi, gắn với tình hình thời sự; rồi luyện tập các kỹ năng đọc hiểu: nhận biết nội dung đề tài, giải mã các từ khó, hình ảnh ẩn dụ, tìm các vấn đề tiếng Việt có trong văn bản; tập tóm tắt văn bản, nối kết văn bản đang đọc với văn bản khác liên quan, nối kết với thực tế cuộc sống…
Câu trả lời cho phần đọc hiểu cần ngắn gọn, rõ ràng, đúng yêu cầu, tránh dài dòng, lan man.
Ở câu nghị luận xã hội: Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận: Có đủ các phần mở bài, thân bài, kết bài. Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài kết luận được vấn đề.
Cần tập phân tích, xác định đúng vấn đề cần nghị luận; triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm; vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lý lẽ và dẫn chứng; rút ra bài học nhận thức và hành động.
Cần rèn luyện các thao tác lập luận, đặc biệt là thao tác lập luận giải thích, chứng minh, bình luận. Cần tránh: thiếu thao tác lập luận (ví dụ thiếu giải thích về vấn đề bàn luận); vận dụng các thao tác lập luận chưa hiệu quả (dẫn chứng chưa sát với vấn đề, thiếu phân tích dẫn chứng để làm rõ vấn đề) hoặc chưa rút ra được bài học cho bản thân thông qua việc bàn luận về vấn đề, các ý bàn luận chưa phong phú, chưa sâu sắc, sơ sài.
Ở câu nghị luận văn học: Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận. Cần xác định đúng vấn đề cần nghị luận; triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm; thể hiện sự cảm nhận sâu sắc và vận dụng tốt các thao tác lập luận, đặc biệt là thao tác lập luận phân tích; kết hợp chặt chẽ giữa lý lẽ và dẫn chứng. Đọc lại các bài đã học, đọc thêm các sách tham khảo, các tác phẩm văn học phù hợp lứa tuổi.
Thí sinh tham dự kỳ tuyển sinh lớp 10 tại TP HCM
Chuyên viên môn Ngữ văn, Sở GD-ĐT TP cũng chỉ ra hạn chế của học sinh ở câu này là hay diễn xuôi lại tác phẩm; bài làm thiếu cảm xúc do ít đọc, ít suy tư, cũng có thể do học vẹt. Phần nối kết tác phẩm với thực tế cuộc sống chưa sát, còn gượng ép.
Ngoài ra, một số nguyên nhân sau cũng ảnh hưởng đến bài làm của học sinh: Các em phân bố thời gian không hợp lý cho các phần, các câu; đọc đề không kỹ dẫn đến trả lời không đúng trọng tâm, hoặc trả lời dài dòng, thừa ý; trình bày, viết chữ cẩu thả, khó đọc; bài làm không hoàn chỉnh (do quá say sưa viết về 1 ý dẫn đến quên kết bài hoặc kết bài quá sơ sài).
Mặt khác, cũng có em học sinh bị ám ảnh bởi suy nghĩ đề thi tuyển sinh là phải khó, phải có nhiều ẩn ý dẫn đến tâm trạng lo lắng, căng thẳng, áp lực, ảnh hưởng đến bài làm. Điều này là rất không nên. Đặc biệt, học sinh không nên học theo kiểu đoán đề hoặc lựa chọn các đề bài quá khó để giải.
Hãy rèn luyện các kỹ năng và tích lũy kiến thức trước. Sau khi đã nhuần nhuyễn kỹ năng, nắm chắc kiến thức hãy bắt tay vào giải các đề bài phù hợp.
“Các em cũng nên tham khảo cấu trúc các đề tuyển sinh 3 năm gần đây. Thử giải các đề này và luyện tập các kỹ năng theo cấu trúc đề thi, luyện kỹ năng đọc hiểu, kỹ năng làm bài nghị luận xã hội; kỹ năng làm bài nghị luận văn học” – ông Thành lưu ý.
Theo Báo Người Lao Động (www.nld.com.vn)
