Các nhà khoa học vừa phát hiện một vật thể siêu đỏ có tên JADES-GS-z14-0, thiên hà xa xôi và cổ xưa nhất từng được quan sát, chứa đựng những bí ẩn có thể thay đổi lịch sử vũ trụ. Điều đáng kinh ngạc là sự hiện diện của oxy, yếu tố quan trọng cho sự sống, trong thiên hà này.
Thiên hà siêu đỏ JADES-GS-z14-0 là một kỳ quan vũ trụ. Ánh sáng từ thiên hà này đã vượt qua một khoảng cách khổng lồ để đến được kính viễn vọng không gian James Webb, cho phép chúng ta nhìn thấy hình ảnh của nó cách đây 13,4 tỷ năm, khi vũ trụ chỉ mới 2% tuổi hiện tại.
Tuy nhiên, hình ảnh này đã làm thay đổi những hiểu biết trước đây về dòng thời gian vũ trụ.
Hình ảnh mô phỏng thiên hà JADES-GS-z14-0 từ thời sơ khai vũ trụ.
Theo Sci-News, nhóm nghiên cứu do nhà thiên văn Sander Schouws từ Đài quan sát Leiden (Hà Lan) dẫn đầu, đã tìm thấy oxy bên trong JADES-GS-z14-0. Đây là một phát hiện có ý nghĩa to lớn, vì oxy là yếu tố then chốt cho sự sống trên Trái Đất và có thể là trên nhiều hành tinh khác.
Sự tồn tại oxy trong vũ trụ sơ khai: Thách thức các lý thuyết hiện tại
Sự tồn tại của oxy trong các thiên hà ngày nay là điều bình thường, nhưng lại vô cùng bất thường ở thời điểm 13,4 tỷ năm trước. Theo các lý thuyết phổ biến, vũ trụ khi đó mới chỉ 400 triệu năm tuổi và vẫn còn trong “thời kỳ tăm tối”, khi chưa có ngôi sao nào được hình thành để chiếu sáng không gian.
Vũ trụ sơ khai được cho là rất nghèo nàn về mặt hóa học, chủ yếu chỉ chứa hydro và heli. Các nguyên tố nặng hơn được cho là chỉ xuất hiện sau khi thế hệ sao đầu tiên ra đời, tạo ra chúng trong lõi và giải phóng chúng vào không gian khi chúng chết đi. Những nguyên tố này sau đó trở thành nguyên liệu cho các thế hệ sao tiếp theo, tạo ra các nguyên tố nặng hơn nữa.
Bản thân sự tồn tại của thiên hà JADES-GS-z14-0 đã là một thách thức đối với các lý thuyết này. Việc nó chứa oxy lại càng gây sốc hơn.
Va chạm giữa các thiên hà có thể dẫn đến sự hình thành của các siêu hành tinh.
Các nhà thiên văn học luôn tìm kiếm oxy trong các thế giới xa xôi, vì nó là một trong những dấu hiệu sinh học tiềm năng. Nhưng việc tìm thấy nó trong một thế giới thuộc về Bình minh vũ trụ, tức là trong tỷ năm đầu tiên sau vụ nổ Big Bang, là điều không ai ngờ tới.
“Giống như việc tìm thấy một thiếu niên ở nơi mà bạn chỉ mong đợi có trẻ sơ sinh” – các tác giả nghiên cứu ví von.
Hai quan sát bổ sung sử dụng đài thiên văn ALMA đặt tại Chile cũng cho thấy JADES-GS-z14-0 có lượng nguyên tố nặng nhiều hơn dự kiến khoảng 10 lần.
Vũ trụ sơ khai tiến hóa nhanh hơn dự kiến
Phát hiện này cho thấy thiên hà JADES-GS-z14-0 đã hình thành và trưởng thành rất nhanh, vượt xa các mô hình vũ trụ học quen thuộc. Điều này củng cố thêm bằng chứng cho thấy vũ trụ sơ khai đã tiến hóa nhanh hơn chúng ta tưởng.
Những khám phá về vật thể lạ JADES-GS-z14-0 và sự hiện diện của oxy trong nó mở ra những hướng nghiên cứu mới, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về sự hình thành và phát triển của vũ trụ, cũng như khả năng tồn tại sự sống ở những nơi xa xôi nhất.
AI Content
“`