Trong thời gian gần đây, việc nghệ sĩ và người nổi tiếng vi phạm pháp luật hoặc chuẩn mực đạo đức đã trở thành vấn đề đáng quan tâm và bức xúc trong xã hội. Với sức ảnh hưởng lớn đến cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ, việc ban hành chế tài đối với những cá nhân này được coi là điều cần thiết để đảm bảo tính nghiêm khắc và răn đe. PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa Xã hội của Quốc hội, đã chia sẻ quan điểm của mình về vấn đề này.
Ông cho rằng có ba nguyên nhân chính dẫn đến việc nghệ sĩ vi phạm pháp luật hoặc chuẩn mực đạo đức. Thứ nhất, việc chạy theo hào quang quá nhanh mà thiếu nền tảng văn hóa, giáo dục, đạo đức đã khiến một số nghệ sĩ không đủ khả năng để tự kiểm soát hành vi của mình. Thứ hai, môi trường showbiz nhiều cám dỗ và áp lực nổi tiếng nhanh, kiếm tiền nhiều cũng là nguyên nhân khiến một số nghệ sĩ sa ngã. Cuối cùng, cơ chế quản lý và định hướng chưa đủ mạnh đã tạo ra lỗ hổng trong quản lý và giám sát hoạt động của nghệ sĩ.
Bộ Quy tắc ứng xử của người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật đã được Bộ VH-TT&DL ban hành từ năm 2021. Tuy nhiên, quy tắc này chỉ xác định các chuẩn mực trong hành vi ứng xử mà không có chế tài xử phạt cụ thể. Điều này đã tạo ra lỗ hổng trong quản lý và đã đến lúc cần rà soát và bổ sung quy định pháp lý rõ ràng hơn để bảo vệ giá trị nghệ thuật chân chính và gìn giữ niềm tin của công chúng đối với giới nghệ sĩ.
PGS.TS Bùi Hoài Sơn khẳng định nghệ sĩ vi phạm không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến bản thân họ mà còn đến người hâm mộ, cộng đồng và xã hội. Công chúng có quyền đòi hỏi nghệ sĩ phải có ý thức trách nhiệm trước cộng đồng xã hội và không chỉ xin lỗi mà còn phải chịu trách nhiệm cụ thể. Ông đề xuất cần mạnh dạn áp dụng các biện pháp chế tài nghiêm khắc hơn, bao gồm cả việc cấm xuất hiện trên báo chí, truyền thông, mạng xã hội hay tạm dừng hoạt động nghệ thuật.
Đồng tình với PGS.TS Bùi Hoài Sơn, GS.TS Từ Thị Loan, Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo, Viện Văn hóa Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam, cũng cho rằng cần có biện pháp mạnh tay hơn nữa với những chế tài cụ thể để tăng cường trách nhiệm của các nghệ sĩ với công chúng. Điều này không chỉ giúp ngăn chặn việc nghệ sĩ vi phạm pháp luật hoặc chuẩn mực đạo đức mà còn giúp xây dựng hình ảnh tích cực và chuyên nghiệp của giới nghệ sĩ.
Trước những vấn đề trên, cơ quan chức năng cần nhanh chóng hoàn thiện hệ thống quy định pháp luật và tăng cường công tác quản lý, giám sát hoạt động của nghệ sĩ. Đồng thời, nghệ sĩ cũng cần tự ý thức và nâng cao trách nhiệm của mình trước cộng đồng xã hội. Chỉ có như vậy, mới có thể xây dựng được môi trường văn hóa lành mạnh và tích cực, đáp ứng nhu cầu của công chúng và góp phần phát triển nền văn hóa nước nhà.