Nội dung chính
Phiên tòa gây chấn động: Tiền “cảm ơn” và khoảng trống trí nhớ đáng ngờ
Sáng 21-4, TAND TP Hà Nội xét xử vụ án làm rung chuyển ngành năng lượng Việt Nam, khi cựu thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng thừa nhận nhận 1.5 tỉ đồng từ doanh nghiệp điện nhưng tuyên bố không thể xác định thời điểm nhận – một chi tiết khiến dư luận đặt dấu hỏi về tính minh bạch trong quản lý năng lượng tái tạo.
Bị cáo Vượng trả lời chất vấn về khoản tiền 1.5 tỉ đồng
Bức tranh đa chiều từ Quyết định 13
Vụ việc bắt nguồn từ quá trình soạn thảo Quyết định 13/2020/QĐ-TTg thay thế Quyết định 11/2017, nơi bị cáo Vượng chỉ đạo mở rộng đối tượng hưởng ưu đãi điện mặt trời tại Ninh Thuận vượt khung Nghị quyết 115 của Chính phủ. Điều đáng nói, ông khẳng định việc phê duyệt bổ sung cho dự án Thuận Nam 9.35 UScents/kWh là “không chịu sức ép nào”, nhưng lại thừa nhận nhận tiền từ chính đối tượng thụ hưởng.
“Khoản tiền 1.5 tỉ được gọi là ‘cảm ơn’, nhưng liệu có phải là phí bôi trơn cho cơ chế đặc biệt?” – một chuyên gia năng lượng đặt câu hỏi
Nghịch lý nhận tiền nhưng quên ngữ cảnh: Lỗ hổng hay chiến thuật?
Việc bị cáo không nhớ thời điểm nhận tiền đặt ra 3 giả thuyết:
- Ám chỉ văn hóa “lại quả” đã trở thành thói quen khó kiểm soát
- Chiến thuật pháp lý nhằm giảm nhẹ tính chất vụ việc
- Hệ thống giám sát nội bộ yếu kém khiến cán bộ cấp cao dễ lạm quyền
Hậu quả đo bằng con số: 1.040 tỉ đồng thiệt hại cho EVN
Theo cáo trạng, hành vi của ông Vượng khiến EVN thiệt hại hơn 1,040 tỉ đồng – gấp 693 lần số tiền nhận hối lộ. Con số này phơi bày bài toán chi phí – lợi ích trong quản trị năng lượng:
| Khoản chi | Giá trị | Hệ quả |
|---|---|---|
| Tiền nhận hối lộ | 1.5 tỉ đồng | Làm sai lệch chính sách |
| Thiệt hại EVN | 1,040 tỉ đồng | Tăng giá điện tiềm năng |
Bài học từ vụ án: Cần siết chặt 3 “vòng kim cô”
Vụ việc đặt ra yêu cầu cấp thiết về:
- Cơ chế minh bạch hóa trong xây dựng chính sách năng lượng
- Giám sát đa tầng từ cơ quan nhà nước, doanh nghiệp và người dân
- Xử lý hình sự nghiêm minh để răn đe, dù đương sự đã hoàn trả tiền
Như lời bị cáo: Ở góc độ nào cũng đã làm sai
, vụ án không chỉ là chuyện cá nhân mà phản ánh căn bệnh “lợi ích nhóm” trong ngành công thương. Liệu đây có phải là tảng băng chìm của những thương vụ năng lượng đầy bất thường?
Lời kết: Tiền có thể hoàn trả, nhưng niềm tin thì khó phục hồi
Dù gia đình bị cáo đã nộp lại 1.5 tỉ đồng, vết rạn trong lòng dân về sự liêm chính của bộ máy quản lý năng lượng sẽ cần nhiều hơn một bản án để hàn gắn. Câu chuyện của ông Vượng nên được xem như hồi chuông cảnh tỉnh cho cải cách thể chế toàn diện.