Vụ án Công ty Trung Hậu 68 vừa khép lại với những bản án nghiêm khắc, phơi bày một đường dây khai thác cát lậu quy mô lớn, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường và đời sống người dân. Bản án này không chỉ là sự trừng phạt thích đáng cho những sai phạm, mà còn là lời cảnh tỉnh sâu sắc về công tác quản lý tài nguyên và phòng chống tham nhũng.
Ngày 2-4, TAND TP HCM đã tuyên án đối với 44 bị cáo trong vụ án khai thác cát trái phép xảy ra tại tỉnh An Giang, khép lại một quá trình điều tra và xét xử đầy cam go.
Hậu quả nặng nề cho môi trường và cuộc sống người dân
Tòa đã tuyên phạt Lê Quang Bình, cựu Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty CP Đầu tư Trung Hậu 68 (Công ty Trung Hậu 68), mức án 30 năm tù cho ba tội danh: “Đưa hối lộ”, “Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên” và “Rửa tiền”. Bản án này cho thấy quyết tâm của pháp luật trong việc trừng trị những hành vi xâm phạm nghiêm trọng đến tài nguyên quốc gia.
HĐXX khẳng định Lê Quang Bình là chủ mưu, kẻ cầm đầu đường dây phạm tội. Lợi dụng danh nghĩa khai thác cát phục vụ các công trình trọng điểm như đường cao tốc Mỹ Thuận – Cần Thơ và tuyến tránh TP Long Xuyên, từ tháng 12-2021 đến tháng 7-2023, Bình đã chỉ đạo khai thác trái phép hơn 3,7 triệu m³ cát trên sông Tiền, thu lợi bất chính gần 294 tỉ đồng.
Lượng cát “lậu” này được tiêu thụ thông qua các công ty trung gian do Bình kiểm soát, gây thất thoát lớn cho ngân sách nhà nước. Theo HĐXX, hành vi của Lê Quang Bình không chỉ vi phạm pháp luật nghiêm trọng mà còn tạo ra một tiền lệ xấu trong công tác quản lý tài nguyên, gây biến đổi dòng chảy sông Tiền, dẫn đến sạt lở và ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống của người dân địa phương.
Trong nhóm bị cáo thuộc Công ty Trung Hậu 68, Hoàng Hải Thụy (cựu Phó Tổng Giám đốc) nhận án 6 năm 6 tháng tù cho các tội danh “Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên” và “Rửa tiền”. Các bị cáo khác như Lê Trọng Hải, Nguyễn Tấn Lịnh và Võ Truyền Thống nhận mức án từ 8 đến 9 năm tù vì tham gia vào hoạt động khai thác cát trái phép và đưa hối lộ.
Các bị cáo phải đối mặt với bản án nghiêm khắc cho những sai phạm của mình.
Sự tha hóa của quyền lực: Khi cán bộ “bảo kê” cho sai phạm
HĐXX nhấn mạnh rằng Lê Quang Bình không thể thao túng tài nguyên quốc gia một cách dễ dàng nếu không có sự “bảo kê” từ các quan chức tỉnh An Giang. Cựu Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thanh Bình, cựu Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Anh Thư và cựu Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Việt Trí đã bị truy tố vì hành vi tiếp tay cho sai phạm của Công ty Trung Hậu 68. Vụ án này cho thấy một thực trạng đáng báo động về sự tha hóa quyền lực và sự cấu kết giữa doanh nghiệp và cán bộ nhà nước.
Nguyễn Thanh Bình bị tuyên phạt 8 năm 6 tháng tù về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành công vụ”. Với cương vị người đứng đầu tỉnh, ông Bình đã cấp phép sai quy định và làm ngơ trước hoạt động khai thác cát trái phép. Ông ta đã nhận 300.000 USD “quà cảm ơn” từ Lê Quang Bình. Mặc dù có lý lịch tốt và nhiều thành tích trong công tác, HĐXX nhấn mạnh rằng mức độ vi phạm của Nguyễn Thanh Bình là rất nghiêm trọng, đòi hỏi một hình phạt tương xứng.
Trần Anh Thư nhận án 8 năm tù về tội “Nhận hối lộ”. Thư đã nhận hơn 961 triệu đồng, bao gồm tiền sửa nhà cho vợ, để tạo điều kiện cho doanh nghiệp trục lợi. Hành vi này không chỉ vi phạm pháp luật mà còn làm suy giảm uy tín của bộ máy quản lý nhà nước. Nguyễn Việt Trí cũng bị tuyên phạt 9 năm tù với cùng tội danh. Trí đã nhận hơn 3 tỉ đồng, giúp Công ty Trung Hậu 68 nâng công suất khai thác và che giấu sai phạm.
Các bị cáo khác liên quan đến hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn; mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ; và vi phạm quy định về khai thác tài nguyên đã nhận mức phạt từ phạt tiền (500 triệu đồng đến 2 tỉ đồng) đến phạt tù (5 năm tù giam), tùy theo mức độ vi phạm.
Trong quá trình xét xử, các bị cáo đã đưa ra nhiều lời khai và thái độ khác nhau. Lê Quang Bình cho rằng việc đưa tiền cho quan chức chỉ là “quà cảm ơn” theo thói quen kinh doanh, không ý thức được đó là hối lộ. Bình cũng xin giảm nhẹ hình phạt cho cấp dưới, khẳng định họ chỉ làm theo chỉ đạo. Tuy nhiên, HĐXX đã bác bỏ lập luận này, nhấn mạnh tính chất có tổ chức và quy mô lớn của đường dây do Bình cầm đầu. Lời khai này cho thấy sự cố chấp và thiếu ăn năn của kẻ chủ mưu.
Nguyễn Thanh Bình thừa nhận sai phạm nhưng viện dẫn hoàn cảnh và quá trình cống hiến lâu năm để xin khoan hồng. Ông ta cho biết đã nộp lại toàn bộ số tiền 300.000 USD để khắc phục hậu quả. Trần Anh Thư và Nguyễn Việt Trí cũng gửi lời xin lỗi và mong được giảm nhẹ hình phạt vì đã hợp tác trong quá trình điều tra. Tuy nhiên, HĐXX đánh giá mức độ vi phạm của các bị cáo này là quá nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến uy tín của bộ máy quản lý, do đó không thể xem xét giảm nhẹ hình phạt. Những lời biện bạch này không thể che đậy được sự thật về hành vi sai trái và những hậu quả mà nó gây ra.
Bài học đắt giá và những vấn đề còn bỏ ngỏ
Về trách nhiệm dân sự, TAND TP HCM yêu cầu Lê Quang Bình phải nộp gần 294 tỉ đồng do khai thác cát trái phép và 817 triệu đồng tiền thuế thiệt hại vào ngân sách nhà nước.
Cơ quan chức năng tiếp tục làm rõ trách nhiệm của các cá nhân và tổ chức liên quan, đặc biệt là những “cò cát” và các công ty trung gian tham gia tiêu thụ cát lậu. Các tài sản đã bị kê biên sẽ được xử lý theo quy định để bồi thường thiệt hại cho nhà nước.
Vụ án Công ty Trung Hậu 68 khép lại với những bản án nghiêm khắc, nhưng dư âm của nó vẫn còn đọng lại. Đây là bài học đắt giá về công tác quản lý tài nguyên, phòng chống tham nhũng và sự tha hóa quyền lực. Vụ án cũng đặt ra nhiều câu hỏi về trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước và sự phối hợp giữa các ban ngành trong việc ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật. Liệu sau vụ án này, công tác quản lý tài nguyên có được siết chặt hơn? Liệu có những giải pháp nào để ngăn chặn tình trạng “bảo kê” cho sai phạm? Câu trả lời vẫn còn ở phía trước.
Bản án nghiêm minh cho thấy không có vùng cấm trong xử lý sai phạm, khẳng định quyết tâm của Đảng và Nhà nước trong cuộc chiến chống tham nhũng, bảo vệ tài sản quốc gia. Đồng thời, đây cũng là lời cảnh tỉnh sâu sắc cho những ai đang có ý định lợi dụng chức vụ, quyền hạn để trục lợi cá nhân.
Việc xét xử vụ án Công ty Trung Hậu 68 không chỉ là sự kết thúc của một vụ án cụ thể, mà còn là khởi đầu cho một giai đoạn mới trong công tác quản lý tài nguyên và phòng chống tham nhũng tại Việt Nam.
Tags: An Giang, Công ty Trung Hậu 68, lãnh án, TAND, xét xử, khai thác cát trái phép, tham nhũng, quản lý tài nguyên